Η Μαστίχα Χίου, το πολύτιμο αυτό δώρο της φύσης, είναι η ρητινώδης έκκριση του μαστιχόδενδρου, ενός αειθαλούς δέντρου με την επιστημονική ονομασία Pistacia lentiscus L., το οποίο φύεται ως επί το πλείστον στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου. Από την οικογένεια αυτή, μόνο η ποικιλία Pistacia Lentiscus var. Chia, που καλλιεργείται συστηματικά στη νότια Χίο, παράγει την μυρωδάτη και γνωστή για την ευεργετική δραάση της μαστίχα. Μάλιστα, από το 1997, η μαστίχα Χίου έχει χαρακτηριστεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.).
Η ρητίνη εκκρίνεται από το μαστιχόδεντρο σε σχήμα δακρύων από τον κορμό και τα μεγάλα κλαδιά, μέσω επιφανειακών τομών που προκαλούνται με αιχμηρά εργαλεία. Παραμένει εκεί, πάνω στον θάμνο, μέχρι να σταθεροποιηθεί, για περίπου 20 ημέρες, χρονικό διάστημα που εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες στην περιοχή. Το στερεοποιημένο προϊόν που συλλέγεται, διαχωρίζεται σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθος του κόκκο, πλένεται και προωθείται στην αγορά.
Σύνθεση της Μαστίχας Χίου
Η ακριβής σύνθεση της Μαστίχας Χίου δεν είναι ακόμη γνωστή. Οι θεραπευτικές της ιδιότητες, αντιθέτως, είναι γνωστές από την αρχαιότητα. Υπάρχουν πολλές αναφορές σε ιατρικά κείμενα της αρχαιότητας, μάλιστα οι πρώτες προέρχονται από τον Ηρόδοτο, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι στην αρχαία Ελλάδα μασούσαν το αποξηραμένο ρητινώδες υγρό που ρέει από το φλοιό του μαστιχόδενδρου.
Στη ρητίνη αυτή συνδυάζονται περισσότερα από 80 γνωστά συστατικά, γεγονός που δικαιολογεί τις πολλαπλές της χρήσεις στον τομέα των τροφίμων, της υγείας και της προσωπικής περιποίησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ρητίνη που βγαίνει από τα μαστιχόδενδρα περιέχει κυρίως τερπένια (ιδίως ολεανολικό οξύ), ουσίες με αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση. Λόγω της ισχυρής αντιφλεγμωνόδους δράσης του ελεανολικού και ολεανολικού οξέος (3-οξοτριτερπένιο), η μαστίχα δρα επουλωτικά λύοντας τις φλεγμονές συγκεκριμένων οργάνων ξεκινώντας από περιοδοντίτιδες, οισοφαγίτιδες, γαστρίτιδες, δωδεκαδακτυλικό έλκος μέχρι τις κολίτιδες και τις αιμορροΐδες. Επίσης αποτρέπει τη στασιμότητα στις περιοχές αυτές εμποδίζοντας την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως δυσπεψία ή τυμπανισμό. Επιπρόσθετα, η πέψη διευκολύνεται από την αντανακλαστική έκκριση σιέλου και γαστρικού υγρού κατά το μάσημα της μαστίχας.
Ανιχνεύθηκαν, επίσης, πολυφαινόλες, οι γνωστές ισχυρές αντιοξειδωτικές ενώσεις, που προστατεύουν τα κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, στις οποίες οφείλονται ασθένειες όπως οι καρδιοπάθειες, αλλά και η γήρανση του δέρματος.
Πρόσφατα μάλιστα, πριν από περίπου 1 χρόνο, η Επιτροπή για τα Φυτικά Φαρμακευτικά Προϊόντα (HPMC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκου (ΕΜΑ) έκανε ομόφωνα αποδεκτή στην κατηγορία των παραδοσιακών φαρμάκων φυτικής προέλευσης τη μαστίχα Χίου, με δύο θεραπευτικές ενδείξεις, τα δυσπεπτικά προβλήματα και τις δερματικές φλεγμονές και επούλωση δερματικών πληγών. Αποτέλεσμα της καταχώρησης είναι η δυνατότητα κυκλοφορίας σκευασμάτων μαστίχας σε όλη την Ευρώπη με ισχυρισμούς υγείας εγκεκριμένους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων».
Οφέλη της Μαστίχας Χίου
Μελέτες και πειράματα (πολλά από τα οποία πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα) έχουν δείξει ότι τα οφέλη της μαστίχας δρουν σε πολλά επίπεδα:
Καρδιά: Χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Σύμφωνα με ειδικούς, τα αντιοξειδωτικά εκχυλίσματα της μαστίχας εμποδίζουν τον σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, προστατεύοντας έτσι από τις καρδιοπάθειες. Οι πολυφαινόλες της μειώνουν, ακόμα, τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερίνης στο αίμα, αυξάνουν την HDL («καλή») χοληστερίνη και μειώνουν την LDL («κακή») χοληστερίνη.
Στόμα: Το μάσημα μαστίχας βοηθά στην απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφών από τα δόντια. Επίσης, σε αντίθεση με τις κοινές τσίχλες, προκαλεί μεγαλύτερη έκκριση σάλιου, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ανάπτυξης βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα και την αύξηση της αίσθησης καθαρότητας στο στόμα, ενώ η συστηματική χρήση της περιορίζει τον σχηματισμό πλάκας.
Πεπτικό: Η μαστίχα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού συστήματος. Αρχικά, διευκολύνει την πέψη με την αντανακλαστική έκκριση σάλιου και γαστρικού υγρού κατά το μάσημά της. Επίσης, η λήψη 1 γρ. μαστίχας με τη μορφή κάψουλας έδειξε βελτίωση στα συμπτώματα δυσπεψίας (π.χ. υποχώρησε ο πόνος στο στομάχι, οι καούρες) της πλειονότητας των ασθενών (75%) που συμμετείχαν σε σχετική έρευνα. Βελτίωση της κλινικής εικόνας και μείωση της φλεγμονής παρατηρήθηκε και σε ασθενείς με μέτρια έξαρση της νόσου Crohn (ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) μετά τη χορήγηση σκόνης μαστίχας Xίου σε μορφή κάψουλας. Όσο για το αν η χορήγηση ρητίνης μπορεί να θεραπεύσει το πεπτικό έλκος, που οφείλεται στο ελικοβακτήριο του πυλωρού, τα συμπεράσματα διαφέρουν. Από τη μία, παρατηρήσεις έδειξαν ότι η λήψη της μπορεί να το θεραπεύσει χάρη στην αντιμικροβιακή της δράσης, ενώ άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι μπορεί να μη βοηθά στην εκρίζωση του ελικοβακτηρίου, ωστόσο ανακουφίζει από τα συμπτώματά του.
Άμυνα: Γνωστή (in vitro) είναι και η αντικαρκινική δράση της μαστίχας σε διάφορες μορφές καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του προστάτη και του εντέρου, λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχει. Μέσω ενός μηχανισμού περιορίζει τον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων.
Τρόφιμα: Αποτελεί ιδανικό συντηρητικό τροφίμων, καθώς εμποδίζει την ανάπτυξη βλαβερών μικροοργανισμών σε αυτά, όπως η σαλμονέλα και ο σταφυλόκοκκος.
Η Μαστίχα στην αγορά
Πέρα από τις κλασσικές τσίχλες που τρώμε, τη μαστίχα θα την βρούμε σε διάφορες μορφές: σε κρυστάλλους μαστιχόνερο και αιθέραιο έλαιο καθώς και προϊόντων και τροφών που την περιέχουν (π.χ. οδοντόκρεμες, διαλύματα πλύσης, σαπούνια, σοκολάτες, κλπ.)
⇒ Τip: Για να θρυμματίσετε κόκκους μαστίχας σε σκόνη, τοποθετείστε τους 30 λεπτά στην κατάψυξη και μετά θρυμματίστε τους στο γουδί. Αν, δε, προσθέσετε λίγη ζάχαρη ή αλάτι (ανάλογα πως θα την χρησιμοποιήσετε) μέσα στο γουδί θα θρυμματιστεί ακόμα πιο εύκολα.
Σημείωση: Οι ιδέες και πληροφορίες που παρουσιάζονται σε αυτό το μπλογκ έχουν ενημερωτικό σκοπό και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή κάποιου ειδικού σε θέματα διατροφής και υγείας. Προτού ξεκινήσεις κάποιο πρόγραμμα διατροφής ή άθλησης, ή προτού εντάξεις κάποια ιδιαίτερη τροφή στο καθημερινό σου διαιτολόγιο, μίλησε με έναν ειδικό, γιατρό ή διαιτολόγο.Ιδίως αν πάσχεις από κάποια σοβαρή πάθηση.
Πηγές :
http://en.calameo.com/read/0001896260291e486da30
http://www.vita.gr/mindandbody/alternative/article/17650/sto-enallaktiko-mikroskopio-h-mastixa/
http://www.real.gr/DefaultArthro.aspx?page=arthro&id=453030&catID=182
4 Comments
Alejandra
17 Σεπτεμβρίου, 2016 at 11:42 πμHi dear! You hve a fantastic blog, I really like it!!!
HAPPY WEEKEND
xoxo
http://stylishpatterns.blogspot.com.es/
The Healthy Cook
19 Σεπτεμβρίου, 2016 at 10:33 μμthank you so much Alejandra! 🙂
Vegan Raisin Bread Rolls – Σταφιδόψωμα Ολικής - The Healthy Cook
18 Σεπτεμβρίου, 2017 at 10:47 μμ[…] γρ. μαστίχα, κοπανισμένη με λίγη από την […]
Vegan Raisin Bread Rolls - The Healthy Cook
28 Αυγούστου, 2020 at 7:22 πμ[…] By Evi beta calories 374 fat 8g protein 6g carbs 71g more The Healthy Cook https://thehealthycook.gr/ Do you want to know more about mastic tears? Read the article here. […]